Landbouw & Visserij

Doel (2019-2023)
De bijdrage die de provincie kan leveren aan de transitie van de landbouw is bepaald, waarbij op basis van proeftuinen de optimale condities voor de landbouwtransitie zijn verkend.

Doelrealisatie
Via de programmasporen 'strategie', 'optimale condities' en 'proeftuinen' wordt de bijdrage van de provincie verkend.

Activiteiten 2021

• We hebben de provinciale rol in het creëren van optimale condities voor de transitie van de landbouw verder uitgewerkt. We hebben daarvoor een voorstel voorbereid voor een kennisnetwerk en we hebben een bijdrage geleverd aan de doorontwikkeling van de Boerderij van de Toekomst en de uitvoering van de daaraan gelieerde voucherregeling voor innovatie.
• We hebben een propositie uitgewerkt voor de opschaling van 'Landbouw: Meerdere Smaken'.
• We hebben de Agro Expert Raad Flevoland ondersteund en daarin geparticipeerd. Daarin hebben we meegewerkt aan de totstandkoming van 3 adviezen.
• We hebben via het IPO input geleverd en binnen het Nationaal Strategisch Plan meegewerkt aan de totstandkoming van Europees en rijksbeleid voor landbouw. Daarnaast hebben we meegewerkt aan de totstandkoming van rijksbeleid voor landbouw via het nieuwe nitraatbeleid, de experimenten kringlooplandbouw en de pilots grondgebruik.

Doel (2019-2023)
Met behulp van proeftuinen en kennisnetwerken innovaties is de agrofoodsector landbouw verder geïnnoveerd, verduurzaamd en meer circulair geworden. We hebben stappen gezet in het promoten van streekproducten, het verkorten van de ketens richting de consument en het hergebruik van restproducten binnen de landbouw en gaan zo ook voedselverspilling tegen.

Doelrealisatie
We werken aan de doelen met behulp van 9 proeftuinen. In het netwerk 'Voedsel Verbindt' en het Interregprogramma 'Foodchains4EU' werken we aan het promoten van streekproducten, verkorten van ketens en hergebruik van restproducten. Daarvoor hebben we onder andere de app 'Voedsel Verbindt' ontwikkeld.

Activiteiten 2021

• Vanuit 'Landbouw Meerdere Smaken' jagen we concrete programma’s aan die bijdragen aan:
  • Innovaties
  • Sluiten en verkorten van de ketens in de landbouw.
  • Natuurinclusieve landbouw en biodiversiteit.
  • Versterking van de precisielandbouw.
  • Kringlooplandbouw (hergebruik van restproducten en tegengaan voedselverspilling).
  • Voedselkwaliteit en gezonde voeding.

We ondersteunen inmiddels 9 proeftuinen op bovenstaande thema’s. Informatie is te vinden in de infographic op www.omgevingsvisieflevoland.nl . Er is ruimte voor 10 proeftuinen. De tiende proeftuin is nog in de opstartfase.

Doel (2019-2023)
De kringlooplandbouw is beter bekend.

Doelrealisatie
De kringlooplandbouw is beter bekend doordat we in samenwerking met het ministerie met een drietal projecten – tot nu toe onder de vlag van het 'Actieplan Bodem en Water' (ABW) – als onderdeel van de Experimenteerruimte Kringlooplandbouw zijn gestart. In overleg met het ministerie wordt – in samenhang met onder andere de proeftuinen van LMS - gewerkt aan uitbreiding hiervan.

Activiteiten 2021
We hebben geparticipeerd in projecten die het gebruik van streekproducten stimuleren, het verkorten van de ketens richting de consument en het hergebruik van restproducten binnen de landbouw en zijn zo ook voedselverspilling tegen gegaan. In de experimenten hebben we gewerkt met gebiedspartners aan het sluiten van kringlopen in de samenwerking tussen akkerbouwers en veehouders; aan betere benutting van stikstof en aan inzet van maaisel als grondverbeteraar.

Doel (2019-2023)
De bodemkwaliteit is verbeterd als basis voor een toekomstbestendige en duurzame landbouw, waarbij nadrukkelijk aandacht is voor bodemdaling en meervoudig ruimtegebruik.

Doelrealisatie
Op basis van de evaluatie van het Actieplan Bodem en Water (ABW) is besloten extra aandacht te blijven besteden aan toekomstbestendige en duurzame landbouw door middel van een vervolg op het ABW.

Activiteiten 2021

• We hebben geparticipeerd in pilots rond bodemdaling, bodemkwaliteit en meervoudig ruimtegebruik in een stadsrandgebied.
• Voor het gebiedsproces bodemdaling ten zuidwesten van Emmeloord is vanuit de provincie een procesleider aangesteld, die samen met de gebiedspartijen het gebiedsproces en de pilot vormgeeft. Afgelopen jaar is onder de vlag van het ABW in samenwerking met vier jonge ondernemers en de andere betrokken partijen een begin gemaakt met de pilot 'Bodemkwaliteit en pacht', waarbij het 1e pachtperceel vanuit het Rijksvastgoedbedrijf (RVB) ter beschikking is gekomen voor deze pilot.

Doel (2019-2023)
We hebben een bijdrage geleverd aan een netwerk waarin de agrofoodsector werkt aan een duurzamer systeem als basis voor een toekomstgerichte landbouw.

Doelrealisatie
Het Actieplan Bodem en Water is aan de tweede programmaperiode van 2021 tot 2026 begonnen. Het programma is opgesteld de uitvoering georganiseerd.

Activiteiten 2021
We hebben gezamenlijk met gebiedspartijen een nieuw 'Actieplan Bodem en Water' opgesteld. We hebben de uitvoering van projecten voortgezet. We hebben een nieuwe gezamenlijke programmamanager geworven.

Doel (2019-2023)
De Flevolandse economie is versterkt, waarbij de kansen die de Floriade biedt in de volle breedte zijn benut en de kenniseconomie is toegenomen.

Doelrealisatie
Het paviljoen Food Forum is gereed en sinds juni 2021 in gebruik. Aeres Hogeschool heeft pal naast Food Forum in september de nieuwe school in gebruik genomen. Hiermee zijn de eerste twee permanente gebouwen op zowel het Floriade-terrein als op de Flevo Campus gereed. Met name door een vertraging in de bouw van 26 weken is sprake van een overschrijding van het bouwkrediet. Dit hebben we in december 2021 aan PS gemeld. Ondanks coronabeperkingen is Food Forum sinds de opening druk in gebruik en blijkt het paviljoen een ontmoetingsplek voor professionals om aan de toekomst van voedsel te werken. Omdat fysieke ontmoetingen beperkt mogelijk zijn, wordt vanuit Food Forum vooral invulling gegeven aan de programmering via digitale uitzendingen.

In het veld helpen we Flevolandse boeren met de teelt van plantaardige eiwitten en samenwerking in de keten om daarvan nieuwe producten te maken. De Flevolandse korte voedselketen krijgt een krachtige impuls met de (door)ontwikkeling van de Vereniging Flevo Food, die samen met Flevoland inmiddels onderdeel is van een Europese Horizon-aanvraag. Via onze Bruggencampus laten we aan de vakwereld zien hoe circulariteit, digitalisering en bruggenbouw kunnen worden gecombineerd.

Activiteiten 2021

• We creëren rond de Flevo Campus een internationaal netwerk met een kennis- en innovatieagenda, gebruiken de expo in 2022 en de aanloop ernaartoe om dit netwerk vorm te geven. Onze werkzaamheden hebben bijgedragen aan het fysiek gestalte geven aan de campus met Food Forum, de Aeres Hogeschool en The Village voor start-ups in agro & food. Flevo Campus is eind 2021 een stichting geworden.
• Het paviljoen Food Forum is gereed en sinds juni 2021 open. Aan onze chef-kok Sharon de Miranda werd al na enkele maanden de Greendish Award uitgereikt, omdat we met een menukaart waarvan zo’n 95% van alle ingrediënten uit Flevoland komt, een koploper én voorbeeld zijn. Tijdens de Floriade Expo 2022 gebruiken we de benedenverdieping voor de Flevolandse expositie en gebruiken we de bovenverdieping voor VIP-ontvangsten en voor een B2B-programmering, gericht op ontwikkeling van een kennis- en innovatieagenda.
• We voeren met onze provinciale cofinanciering projecten op en rond de Floriade uit die optimaal bijdragen aan de Flevolandse economie. We hebben aan Horizon Flevoland opdracht gegeven voor een B2B-programmering en aan Visit Flevoland voor een programma ‘Floriade in de Regio’. Beide geven we samen met partners vorm.
• De twee biobased bruggen zijn gereed en we zijn een internationale Interreg-samenwerking aangegaan voor een biocomposietbrug die door universiteiten en bedrijven op het Floriade-terrein wordt geplaatst. De Bruggencampus is eind 2021 genomineerd voor de Circular Awards 2022, de jaarlijkse prijs voor de meest impactvolle circulaire projecten en organisaties.

Doel (2019-2023)
De visserij op schubvis in het IJsselmeer is geherstructureerd waarbij de vangstrechten worden afgestemd op het niveau dat het ecosysteem duurzaam kan genereren en er een duurzaam ontwikkel- en arbeidsmarktperspectief blijft bestaan.

Doelrealisatie
Een herstructurering inclusief flankerende maatregelen en vangstreductie is voorbereid.

Activiteiten 2021

• We hebben gewerkt aan een gedragen bestuursovereenkomst.
• We hebben samen met de partners aan een herstructureringsplan gewerkt, dat uit een uitkoopregeling en sociaaleconomisch flankerend beleid bestaat.

Toelichting

1. Opgave 'Landbouw Meerdere Smaken'
PS hebben € 0,2 mln. beschikbaar gesteld voor het opstarten van een proeftuin Stikstof en Elektrisch Beregenen met betrekking tot het actieplan 'Landbouw Meerdere Smaken'. De proeftuin is gestart. Vanwege de grote seizoensinvloeden is gekozen voor een looptijd van 2 jaar, waarbij het budget over de twee jaar wordt verdeeld. Zodra dit vanuit programma 'Stikstof' ook past, zal ook gestart worden met een proeftuin stikstofmaatregelen. In 2021 was verder een grote inhaalslag voorzien in het organiseren van platformbijeenkomsten voor proeftuinen en van stakeholderbijeenkomsten voor de Agro Expert Raad. Deze bijeenkomsten zijn wederom (als gevolg van corona) een aantal keer uitgesteld en gaan nu, voor zover nog relevant, plaatsvinden in 2022. Het budget hiervoor is niet uitgegeven. Ter ondersteuning van de kennisdeling is gewerkt aan een kennisnetwerk die verschillende relevante netwerken bijeen brengt. Voorzien was om dit netwerk personeel te ondersteunen. Dit is binnen de eigen organisatie en die van de partners opgelost.
2. Pilots rond bodemdaling, bodemkwaliteit en meervoudig ruimtegebruik
Voor de pilot ‘Bodemdaling’ is in het afgelopen jaar – onder leiding van een door de provincie aangestelde gebiedsregisseur – gewerkt aan een gedragen gebiedsproces. Dit heeft tot een goede gezamenlijke beeldvorming over de inhoud van een gebiedsproces bodemdaling geleid. Na de zomer is vervolgens de intentieverklaring ‘Gebiedsproces bodemdaling’ door de belangrijke gebiedspartners in het gebied ondertekend. Met deze intentieverklaring hebben de partners zich verbonden en gezamenlijk de wens geuit om op zoek te gaan naar oplossingsrichtingen hoe met vernatting als gevolg van de optredende bodemdaling om te gaan. De inrichting van de inhoudelijke kennissporen is helaas in het najaar vertraagd door corona. Hierdoor is de inzet van middelen achtergebleven en verschoven naar het voorjaar van 2022.
De pilot ‘Bodemkwaliteit en Pacht’ is onder het 'Actieplan Bodem en Water' met meerdere gebiedspartners vormgegeven. De stap naar een praktijktoets op een aantal landbouwpercelen is door financiële redenen helaas niet doorgezet. In afstemming met onder andere het Rijksvastgoedbedrijf (RVB) en het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) wordt verkend hoe we hier komend jaar vervolg aan geven.
De pilot ‘Meervoudig Ruimtegebruik’ is geïnitieerd door het RVB met een aantal kennisinstituten, marktpartijen en gebiedspartners. Dit jaar is hiervoor een onderzoeksaanpak opgesteld. De pilot richt zich op energieopwekking (zon) in combinatie met agrarisch gebruik (strokenteelt). Het komende jaar zal in een praktijktest worden verkend hoe deze combinatie een positief verdienmodel voor de boer oplevert, waarbij het gebruik van het land voor voedselproductie wordt gehandhaafd en de ecologische omstandigheden worden versterkt.
3. Floriade
Het onderdeel Floriade omvat het project ‘Floriade Werkt’, de ‘Nadere Regel Floriade’, de ‘Floriade programmering’ en de exploitatie van het Food Forum. De lasten voor de eerste drie onderdelen zijn € 0,24 mln. lager dan begroot. Het budget hiervoor komt uit het FVA, waardoor er ook voor hetzelfde bedrag lagere baten zijn in 2021. De exploitatie van het Food Forum leidde tot € 0,06 mln. lagere lasten en € 0,01 mln. lagere baten. Het uiteindelijke saldo 2021 van de exploitatie van € 0,17 mln. komt ten laste van het daarvoor bestemde oormerk in de ‘Brede Bestemmingsreserve’.