In dit hoofdstuk zijn de belangrijkste ontwikkelingen beschreven die bijdragen aan de stappen naar duurzame energie en het behouden van de goede uitgangspositie op gebied van bodem- en luchtkwaliteit, veiligheid en geluid.
Regionale Energie Strategie
GS hebben met een mededeling begin dit jaar aangegeven bij vervolgstappen op het gebied van energie de reductie van broeikasgassen als belangrijkste kapstok te zien. [1] Denken in lijn met het klimaatakkoord betekent een bredere focus dan energieverbruik en -opwek. Hiertoe stellen GS een provinciaal klimaatplan op. Met de uitvoering van het huidige beleid blijven GS inzetten op een energieneutraal Flevoland exclusief mobiliteit in 2023, en inclusief mobiliteit in 2030. Dit betekent dat we binnen de provincie net zoveel hernieuwbare energie opwekken als er aan totale energie wordt verbruikt. Uit onderzoek is gebleken dat het doel voor 2023 wel, en het doel voor 2030 niet haalbaar is met de huidige beleidsinspanningen. Naast het uitvoeren van het bestaande beleid, zal mogelijk aanvullende beleidsinzet over de gehele breedte van het Klimaatakkoord onderdeel zijn van het genoemde provinciaal klimaatplan. [2]
Als koploper in de productie van hernieuwbare energie draagt Flevoland bij aan het behalen van de nationale doelstellingen van het Klimaatakkoord. Het uitgangspunt daarbij is dat de aanpak van de klimaatopgaven haalbaar, betaalbaar en uitvoerbaar moet zijn. Net als alle andere regio’s hebben we samen met onze gebiedspartners een Regionale Energie Strategie (RES) opgesteld. Hierin is aangegeven hoeveel duurzame energie met wind en zon we gaan produceren in 2030 en hoe we in 2050 gebouwen niet meer met aardgas verwarmen. Met de uitvoering van het Regioplan Windenergie en de structuurvisie Zon komt Flevoland uit op een bod van 5,81TWh in 2030.
Energie Expertise Centrum Flevoland (EEF)
Vanaf 1 september 2020 voert Stichting DE-on de naam 'Energie Expertisecentrum Flevoland' afgekort 'EEF'. EEF is opgericht om de energietransitie te versnellen en specifiek daar waar sprake is van markt-falen. Het 'EEF fonds' is volledig belegd en de middelen komen vanwege het revolverende karakter later vrij. Zo nodig stellen we nieuw investeringskapitaal beschikbaar.
Wind
In 2021 hebben we verder gewerkt aan de uitvoering van het 'Regioplan' en 'Omgevingsprogramma voor wind'. 2021 is een omslagjaar, van plannen naar realisatie. We hebben doorgewerkt aan de windplanontwikkeling van projectgebied West en we hebben verder gewerkt aan opschalen en saneren. Dit wordt ook snel zichtbaar omdat de kleine verspreide molens worden weggehaald en vervangen door grotere molens die in lijn in het landschap staan. Daarnaast hebben we samen met alle andere windparken het onderzoek voortgezet naar het beperken van de hinderbeleving als gevolg van obstakelverlichting. Voor de vergunde windparken zijn afstemmingsafspraken (over vergoedingen en participatie) nader uitgewerkt. We hebben waar nuttig en nodig bijgedragen aan het draagvlak en acceptatie van windenergie en hebben juridische procedures begeleid.
Zon
We hebben samen met de gemeenten de uitvoering van de structuurvisie zon voortgezet. Eind 2021 is besloten, op grond van de evaluatie en aanbevelingen van de eerste tranche van 500 hectare, om de besluitvorming voor de openstelling van de tweede tranche van 500 hectare voor te bereiden.
Duurzaamheid en circulaire economie
Het is onze ambitie om in 2030 grondstoffenleverancier te zijn voor de circulaire economie, met als dragers groene grondstoffen, gebruikte materialen en het geven van het goede voorbeeld door de provinciale organisatie. We hebben het Platform Circulair Flevoland en keteninitiatieven gefaciliteerd waarin partijen samenwerken aan businesscases en het oplossen van belemmeringen. Zo stimuleren we zowel de productie als het gebruik van circulaire materialen en producten.
Door de beperking van de coronamaatregelen zijn er minder contactmomenten met bedrijven en partners geweest dan voorzien. Desondanks zijn er bijeenkomsten gehouden over circulair inkopen, kunststoffen en voedselverspilling. Ook zijn er een aantal verkenningen geweest, keteninitiatieven uitgevoerd en heeft de samenwerking met partners en mede-overheden verder vorm gekregen. Er is subsidie verstrekt aan Horizon om business development verder te ontwikkelen.
Milieu: lucht, bodem en geluid
In Flevoland is het een groot goed dat schone lucht vanzelfsprekend is. Tegelijkertijd zien we wel verarming van de bodem en afname van de biodiversiteit en luchtkwaliteit. Het is de ambitie dat Flevoland de huidige kwaliteit op het gebied van milieu en gezondheid behoudt. De wettelijke kaders opgelegd door Rijksoverheid zijn voor ons leidend. Dat betekent dat we nieuwe ontwikkelingen zorgvuldig hebben ingepast, zodat zij zo min mogelijk ten koste gaan van de kwaliteit van de leefomgeving. Er is bijvoorbeeld samen met de gemeenten een nieuwe bodemkwaliteitskaart voor Flevoland opgesteld waarin de achtergrondwaarden voor Poly- en perfluoralkylstoffen (PFAS) is opgenomen. Verder is er in verband met het vervallen van de Wet Bodembescherming nieuw beleid ontwikkeld voor grondwatersanering, die in werking treedt bij de start van de Omgevingswet.
Omgevingsdiensten
In 2019 hebben we samen met de Omgevingsdienst Flevoland & Gooi en Vechtstreek (OFGV) een start gemaakt met een heldere koppeling tussen het strategische/operationele beleid van de provincie en de uitvoering van taken door de OFGV. Deze koppeling komt voort uit de wens om inzichtelijk te krijgen hoe de uitgevoerde taken door de OFGV zich verhouden tot het beleid van de provincie. Door vooraf in het uitvoeringsprogramma een koppeling te maken met het provinciaal beleid kan bij de tussentijdse verantwoording van de door de OFGV uitgevoerde taken worden aangegeven hoe dit zich verhoudt tot de gestelde doelen en kunnen ook de juiste prioriteiten en doelen worden gesteld. Deze werkwijze is ook bij de opdrachtverlening voor 2021 voortgezet.
1) Mededeling "Energieneutraliteit in Flevoland", 20 april 2021, te raadplegen via:
https://stateninformatie.flevoland.nl/documenten/ingekomen-stukken/DOCUVITP-2629403-v17-MededelingEnergieneutraliteit-in-Flevoland.PDF.
2) Mededeling "Inzet Klimaatakkoord”, 28 september 2021, te raadplegen via:
https://stateninformatie.flevoland.nl/documenten/ingekomGn-stukken/DOCUVITP-2831666-v7-MededelingPS-lnzet-Klimaatakkoord.PDF.
Het SchoneLuchtAkkoord en het jaar 2021
Algemeen
Flevoland heeft van meet af aan het belang van het SchoneLuchtAkkoord (SLA) ingezien. Schone lucht is voor iedereen een basisbehoefte. Het probleem met lucht is dat de verontreinigingen meestal niet te zien zijn. Dat maakt ze extra verraderlijk. Gelukkig weten we er wel steeds meer van.
Het SLA richt zich in hoofdzaak op stikstof en fijnstof.
Omdat stikstof zich niet aan provinciegrenzen houdt willen we ook in Flevoland de uitstoot ervan terugdringen door het zelf zo min mogelijk uit te stoten.
De schadelijkheid van fijnstof is minder lang bekend en zeker de mate waarin het uitgestoten wordt en schadelijk is. Het leeuwendeel wordt uitgestoten door mobiliteit. Als provincie zijn we actief betrokken bij het terugdringen van de uitstoot hiervan, onder andere door het inzetten op elektrisch vervoer. Los van de mobiliteit wordt toch nog altijd zo’n 25% van de totale uitstoot veroorzaakt door huishoudens. Dat gebeurt door alle praktische (openhaarden), gezellige (barbecues) en vreugdevolle (vreugdevuren) huiselijke activiteiten. De provincie helpt mee aan bewustwording van de gevolgen ervan.
Coalitie
Naast de uitvoering van de afgesproken SLA-maatregelen zet Flevoland zich in om Flevogemeenten, die nog geen deelnemer zijn aan het SLA, over de streep te trekken zich aan te sluiten.
Scholieren betrekken bij luchtkwaliteit
Daarnaast proberen we jonge mensen te betrekken bij dat wat ze 15 keer per minuut doen: inademen van lucht. Dat doen we door contact met scholen te leggen en leerlingen aan te bieden met zelf te bouwen elektronica fijnstof te gaan meten en de metingen beschikbaar te stellen aan het RIVM.
Ook zijn stappen gezet om andere flevolandse burgers/inwoners te betrekken bij dit soort activiteiten.
Ankerstation
We zijn andere provincies (met name Zeeland) heel dankbaar die ons goed hebben geholpen om ‘citizen science’ voor scholieren vorm te geven. Ook hun hulp om de weg te vinden naar het toevoegen van een professioneel meetstation (ankerstation) in onze provincie was meer dan welkom. Inmiddels weten we wat we willen en is de voorbereiding voor een extra professioneel meetstation/ankerstation ingang gezet.
Samenwerking in de Regio
Gelukkig werken we in de provincie heel plezierig samen op allerlei terreinen. Ook op het gebied van mobiliteit kunnen we elkaar in regioverband uitstekend vinden. Voor een provincie met de kenmerken van Flevoland, verdient mobiliteit de meeste aandacht als het om de verbetering van de kwaliteit van de lucht gaat.
Het SchoneLuchtAkkoord op de Floriade
Wat is een betere plek voor het congres dan juist daar waar ‘leefbaarheid’ het grote thema is van deze iconische tuinbouwtentoonstelling.
Flevoland is trots op het feit dat het ministerie van I&W uit alle aanbiedingen Almere/Flevoland heeft uitgekozen om haar jaarlijkse congres in 2022 te organiseren. Natuurlijk zal de Floriade-locatie daarbij een grote rol gespeeld hebben. Het was overigens wethouder Jan Hoek van Almere die ons op deze mogelijkheid wees en met wie wij dit samen gaan doen.
De provincie is als spin in het web nauw betrokken om van dit congres iets moois te maken.
De voorbereidingen zijn in volle gang.
[1] Mededeling "Energieneutraliteit in Flevoland", 20 april 2021, te raadplegen via:
https://stateninformatie.flevoland.nl/documenten/ingekomen-stukken/DOCUVITP-2629403-v17-MededelingEnergieneutraliteit-in-Flevoland.PDF.
[2] Mededeling "Inzet Klimaatakkoord”, 28 september 2021, te raadplegen via:
https://stateninformatie.flevoland.nl/documenten/ingekomGn-stukken/DOCUVITP-2831666-v7-MededelingPS-lnzet-Klimaatakkoord.PDF.