Gebiedsopgaven

Doel (2019-2023)
Uit de gebiedsontwikkeling die Lelystad Airport met zich meebrengt, is maximaal rendement behaald door de faciliteiten en de benodigde infrastructuur te realiseren voor het functioneren van de luchthaven.

Doelrealisatie
Eind 2020 was de verwachting dat er in 2021 besluitvorming zou zijn over openstelling van Lelystad Airport voor groothandelsverkeer (vakantievluchten) als overloopluchthaven van Schiphol. Vanwege corona, de stikstofproblematiek en een lange formatie is er in 2021 wederom geen besluit genomen over openstelling. Daarmee zijn verschillende trajecten en ontwikkelingen die grotendeels samenhangen met de openstelling van Lelystad Airport voor groothandelsverkeer, eveneens vertraagd in de ontwikkeling. Dat neemt niet weg dat in 2021 de nodige inspanning is verricht voor een goede inpassing in de leefomgeving en duurzame ontwikkeling om voorbereid te zijn op het benutten van de kansen die de gebiedsontwikkeling rondom openstelling van Lelystad Airport met zich meebrengt.

Activiteiten 2021

• Wij hebben met het Rijk, Lelystad Airport, gemeente Lelystad, Commando Luchtstrijdkrachten en Luchtverkeersleiding Nederland op reguliere basis ambtelijk en bestuurlijk overleg gevoerd om zo spoedig mogelijk Lelystad Airport te kunnen openstellen.
• Om de (economische) kansen die de ontwikkeling van Lelystad Airport biedt te kunnen verzilveren, is het van belang om in de juiste netwerken actief te zijn. In 2021 is de inzet op bovenregionale netwerken zoals de Stichting Kennisalliantie Bedrijventerreinen Nederland en Amsterdam Airport Area (AAA) gecontinueerd onder voorzitterschap (betreffende AAA) van portefeuillehouder De Reus. Wij hebben de samenwerking met Horizon verder geïntensiveerd.
• Via OMALA is het bedrijfsleven gestimuleerd zich te vestigen op LAB. De vestiging van bedrijven draagt bij aan het hoogwaardige en duurzame karakter van het businesspark.
• We hebben vanuit de regio inbreng geleverd bij de herziening van het Nederlandse luchtruim en de 'Luchtvaartnota 2020-2050' en daarin het belang van de Lelystad Airport en de regio benadrukt.
• Een goede inpassing van Lelystad Airport in de leefomgeving met betrekking tot gezondheid en milieu is belangrijk. Hieraan heeft de provincie bijgedragen via het Luchthavenfonds en door het opgezette geluidinformatienetwerk voor vliegtuiggeluid.
• We hebben deelgenomen aan bestuurlijk overleg met het Rijk, de Bestuurlijke Regie Schiphol en de Commissie Regionaal Overleg Luchthaven Lelystad en hebben uitvoering gegeven aan de bij ons belegde werksporen (landzijdige ontsluiting, regionaal-ruimtelijke ontwikkeling en General Aviation) van de Alderstafel Lelystad. In lijn met het advies Van Geel is in 2021 het lidmaatschap van bestuurlijke partijen in de Omgevingsraad Schiphol per 1 januari 2022 opgezegd en is de basis gelegd voor een nieuwe invulling van de interbestuurlijk samenwerking rond Schiphol.
• Binnen het onderzoeks- en innovatieprogramma ‘Toekomstbestendige luchthavenomgeving’ is kennisontwikkeling en innovatie op en rond de luchthaven met betrekking tot de omgeving en luchtvaart- en luchthavensystemen gestimuleerd en gefaciliteerd.

Doel (2019-2023)
Het havenbedrijf Flevokust Haven is opgericht en operationeel, functioneert op afstand van de provincie en heeft de opdracht om (duurzame) clustervorming, ketenverbreding en cross-overs te stimuleren. En er is duidelijkheid over de mogelijkheden voor spooraansluiting op Flevokust Haven of een overslagperron bij het service-/opstelterrein bij de Houtribweg.

Doelrealisatie
De buitendijkse multimodale haven met containerterminal is operationeel.

Activiteiten 2021

• We hebben gedurende geheel 2021 terreindeel A verhuurd vooral aan assemblagebedrijven vanuit de windenergiesector voor op- en overslag van - en werkzaamheden aan - onderdelen van windmolens.
• We hebben gedurende 2021 regelmatig overleg gehad met de gemeente Lelystad – maar ook met andere belanghebbende partijen – ter stimulering van de ontwikkeling van het binnendijkse bedrijventerrein. In 2021 zijn bijvoorbeeld contracten ondertekend met Jysk en Bestsellers.
• Medio 2021 is besloten de voorbereiding om samen met de gemeente Lelystad – op afstand van de gemeente en provincie - een Havenbedrijf op te richten te beëindigen. Reden is dat er onder andere verschillen in inzicht zijn met betrekking tot zeggenschap en financiering. Er wordt nu onderzocht hoe de exploitatie en beheer & onderhoud van Flevokust Haven binnen en/of buiten de provinciale organisatie en binnen de financiële en propositie kaders te borgen.
• Gedurende 2021 zijn proactieve gesprekken geweest met strategische partners om samenwerkingsmogelijkheden te onderzoeken ter stimulering van bovenregionale potentie. Het gaat hier voornamelijk om gesprekken met andere havenautoriteiten en logistieke samenwerkingsverbanden.
• In 2021 is een verkenning uitgevoerd naar de mogelijkheden voor een spooraansluiting of een railterminal. Deze verkenning is eind 2021 opgeleverd. Op basis van deze resultaten volgt in 2022 een besluit over de uitkomst en het mogelijke vervolg.

Risico's en beheersmaatregelen
Wij onderkennen het risico dat de exploitatie van Flevokust Haven tegenvalt door tegenvallende marktvraag en ladingstromen. Het gevolg daarvan kan zijn dat de economische en maatschappelijke potentie van Flevokust Haven niet optimaal wordt benut. Het financiële gevolg is dat de investeringen en exploitatielasten binnen de huidige projecthorizon niet volledig terugverdiend kunnen worden. Inmiddels is duidelijk dat een derde partij voornemens is om terreindeel A voor middellange termijn te huren. Er worden dan meer en eerder inkomsten gegeneerd dan was voorzien in de businesscase. Het andere terreindeel (B) is in ondererfpacht uitgegeven tot medio 2038.

Doel (2019-2023)
Door de ontwikkeling van de Maritieme Servicehaven Noordelijk Flevoland, innovatieve ontwikkelingen en versterking van het maritieme onderwijs heeft Urk de mogelijkheid om door te groeien tot een internationaal toonaangevend maritiem centrum.

Doelrealisatie
In 2021 hebben we ten aanzien van de ontwikkeling van het Maritieme Cluster op Urk met name stappen gezet op het gebied van talentontwikkeling, innovatie en clustervorming. De ontwikkeling van de Maritieme Servicehaven is vertraagd door de vernietiging van het inpassingsplan in december 2019. Een hernieuwd inpassingsplan is juni 2021 vastgesteld en ligt voor bij de Raad van State (zitting april 2022).

Activiteiten 2021

• In december 2019 heeft de Raad van State het oorspronkelijke inpassingsplan vernietigd op het aspect stikstof. Daarom is in 2020 gewerkt aan het opstellen van een hernieuwd Inpassingsplan. Het hernieuwde Inpassingsplan is in juni 2021 door PS vastgesteld. Hiertegen is bij de Raad van State beroep aangetekend (zitting 4 april 2022). De aanbesteding en de realisatie van de servicehaven volgen op een onherroepelijk inpassingsplan.
• De privaatrechtelijk overeenstemming met Rijkswaterstaat over het gebruik van het IJsselmeer voor de realisatie van de servicehaven is omgezet in contractstukken tussen het Rijk en de provincie en tussen de provincie en ondernemers. Deze overeenkomsten zijn gereed.
• Met het Rijk en met regiopartijen (waaronder ondernemers en gemeente) geven we uitvoering aan de 'Regio Deal Noordelijk Flevoland' – onderdeel Maritiem Cluster Urk - om de economische en maatschappelijke spin-off van de maritieme sector te verbreden en te verbinden aan andere domeinen. Hiertoe zijn een boegbeeld en een business developer (via Horizon) in 2021 actief geweest om het maritieme cluster verder te verbreden en versterken. Ondanks de beperkingen door corona heeft dit geleid tot enkele concrete innovatieve samenwerkingsprojecten, waaronder het terughalen van de casco-bouw naar Urk (nieuw consortium WERFT).
• Via de 'Mkb-innovatiestimulering Regio en Topsectoren (MIT-regeling)' hebben wij de toepassing van innovaties in de maritieme sector gestimuleerd. Hiertoe is specifiek voor de maritieme sector voor 2021 een budget van € 0,75 mln. aan de 'MIT-regeling' toegevoegd. Daarnaast zijn innovatievouchers specifiek voor maritieme ondernemers beschikbaar gesteld.
• Voor talentontwikkeling en versterking van het maritieme onderwijs zijn belangrijke stappen gezet. ROC Friese Poort heeft de eerste stappen gezet in het realiseren van een maritieme campus en een volwaardige onderwijsinfrastructuur. Daarnaast zijn er ruim 850 maritiem gerelateerde opleidingen gevolgd met een subsidiebijdrage uit het maritieme scholingsfonds (er is ruim € 1 mln. beschikt).

Risico's en beheersmaatregelen
Er is beroep aangetekend tegen het hernieuwde inpassingsplan. Hierdoor is het onzeker wanneer de servicehaven planologisch-juridisch onherroepelijk is. De start van de realisatie van de haven is afhankelijk van een onherroepelijk Inpassingsplan.

We onderkennen het risico dat de aanbesteding niet zal leiden tot gunning van het werk, als gevolg van de economische ontwikkelingen en technologische eisen vanuit emissiebeperking wat leidt tot hogere prijzen en minder beschikbare opdrachtnemers. In het businessplan voor de MSNF is een risicoreservering opgenomen. Voordat de aanbesteding op de markt wordt gezet, wordt de kostenraming geactualiseerd. Wanneer dit leidt tot een hoger benodigd investeringskrediet, dan wordt er aanvullende besluitvorming gevraagd.

Doel (2019-2023)
De vorming van het Mobiliteit Infrastructuur Test Centrum (MITC) is in 2023 gerealiseerd: de verhuizing van de Rijksdienst Wegverkeer (RDW) naar Marknesse is afgerond en de verlengde testbaan met MITC-faciliteiten is operationeel. Ook is er een krachtig, breed cluster van bedrijven betrokken en het MITC faciliteert cross-sectorale samenwerking tussen bedrijfsleven, kennis- en onderzoeksinstellingen complementair aan bestaande automotive en smart mobility-clusters.

Doelrealisatie
Het MITC zal later operationeel zijn dan aan het begin van deze bestuursperiode werd voorzien. De besluitvorming binnen RDW en het ministerie van IenW heeft meer tijd gevergd. De gebiedspartners geven in gezamenlijkheid vorm aan de inrichting van het gebied, bereiden besluiten voor en benaderen potentiële klanten/partners.

Activiteiten 2021

• De samenwerking tussen de gebiedspartners heeft meer inhoud gekregen. Er is een team van kwartiermakers vanuit de verschillende partijen aangesteld (RDW, NLR, DNW, provincie/gemeente), die met een programmatische aanpak samen de realisatie van het MITC aanjagen en coördineren. Het programmaplan bestaat uit 9 deelplannen, gericht op de fysieke vormgeving van het MITC, de inhoudelijke propositie en branding van het MITC en de toekomstige governance.
• We zijn eind 2019 gestart met het voorbereiden van de planologische juridische inpassing van MITC, in nauwe samenspraak met gemeente Noordoostpolder, RDW en NLR. In het voorjaar van 2021 bleek de ondergrond waarop de RDW de testbaan had gepland niet geschikt. Een verschuiving/herschikking in het gebied was noodzakelijk en het bestemmingsplanproces (wat in een vergevorderd stadium was) moest opnieuw gestart worden. Inmiddels is het bestemmingsplan, nu onder regie van RDW, grotendeels voorbereid en zal naar verwachting voor de zomer van 2022 gereed zijn voor de inspraakprocedure.
• De vorming van het nationale testcentrum krijgt eerder dan verwacht vorm. Het Politie Diensten Centrum wil het nieuwe rijvaardigheidscentrum van de Politieacademie naar het MITC in Marknesse verplaatsen. De reden is, naast de beschikbare ruimte, de mogelijkheid tot kennisuitwisseling en het profiteren van de innovatiekracht. Partijen hebben hierover in de zomer van 2021 een intentieovereenkomst getekend. Begin 2022 zal hierover binnen de Politie formele besluitvorming plaatsvinden.
• We hebben ingezet op het onderdeel talentontwikkeling (human capital). Dit heeft in het najaar van 2021 geleid tot een eerste partnerschap (intentieovereenkomst) tussen de MITC-partijen en de onderwijsinstellingen ROC Friese Poort en Hogeschool Windesheim. Verder hebben zich meerdere partijen gemeld waar in 2022 gesprekken mee worden aangegaan.
• Door de Regiodeal hebben we de geldstromen en interne besluitvorming rondom de upgrade van de windtunnel positief kunnen helpen. De bouw van deze Automotive Test Sectie (ATS) loopt voorspoedig. De verwachting is dat het systeem in september 2022 operationeel kan zijn.

Doel (2019-2023)
De economische structuur van Noordelijk Flevoland is versterkt.

Doelrealisatie
De economische structuur van Noordelijk Flevoland is versterkt door de uitvoering van diverse projecten binnen de programma's 'ZZL' en 'Regio Deal Noordelijk Flevoland'.

Activiteiten 2021

• We hebben met de ZZL-gelden bijgedragen aan de financiering van majeure projecten in de gemeenten Noordoostpolder en Urk. Alle beschikbare middelen uit het 'ZZL-programma' zijn geprogrammeerd.
• Lopende projecten in 2021: 'Integrale Gebiedsontwikkeling Schokland', 'Waardevol Waterloopbos', 'Maritieme Servicehaven Noordelijk Flevoland', 'Verplaatsing en verlenging RDW-testcentrum', 'Ontsluitingsweg Port of Urk', 'Basiskamp Kuinderbos' en 'Recreatieve routeontwikkeling'. We hebben de lopende projecten op voortgang en financiële uitputting gemonitord en bevoorschot aan de hand van de voortgangsrapportages die door de initiatiefnemers van de projecten zijn ingediend.
• De ZZL-projecten 'Maritieme Servicehaven Noordelijk Flevoland' en 'Verplaatsing en verlenging RDW-testcentrum' zijn in 2019 binnen de Regio Deal Noordelijk Flevoland opgenomen in de vorm van regionale cofinanciering, met instemming van het Rijk, provincie Flevoland en de gemeenten Noordoostpolder en Urk. De beschikking voor project 'Maritieme Servicehaven Noordelijk Flevoland' is in 2021 gewijzigd conform de juridische en financiële kaders die door de Regio Deal worden geboden, waardoor het project een looptijd kent tot en met 31 december 2025.

Toelichting

1. Amsterdam Lelystad Airport/OMALA

• In 2021 zijn er bijna geen lasten geweest voor de beschikbaar gestelde bijdragen vanuit het luchthavenfonds (€ 0,248 mln. lager), als gevolg van de uitgestelde opening van de luchthaven. De middelen blijven beschikbaar in de reserve 'Zuiderzeelijngelden'.
• Het procesgeld voor Luchthaven Lelystad en OMALA (€ 0,285 mln.) is € 0,206 mln. lager dan begroot doordat er minder activiteiten nodig waren. Eén van de oorzaken daarvan is dat er nog geen besluit is over de openstelling voor commercieel gebruik van de luchthaven.

2. Flevokust Haven

• De lasten waren € 0,45 mln. hoger, wat voornamelijk wordt veroorzaakt door de boekhoudkundige verwerking van de kapitaallasten (€ 0,21 mln.) waar ook hogere baten tegenover staan voor hetzelfde bedrag (per saldo dus geen resultaatseffect).
• De lasten voor beheer en onderhoud waren € 0,04 mln. hoger.
• Van het budget voor procesgeld € 0,2 mln. is uiteindelijk € 0,087 mln. besteed voor de gebiedsontwikkeling en verkenning naar samenwerking met gebiedspartners.

In de businesscase voor de haven was nog niet gerekend met inkomsten vanuit het tweede terrein, vanwege het toegepaste ingroeimodel. Toch is de haven voor een groot deel van het jaar volledig bezet geweest en heeft de provincie aanvullende huurinkomsten kunnen realiseren. Dit leidt tot een aanvullende inkomst van € 0,41 mln.

3. Programma 'Zuiderzeelijngelden'
Er is voor € 1,43 mln. is door vertraging minder besteed voor het programma 'Zuiderzeelijngelden'. De lasten zijn gebaseerd op de gedeclareerde bijdragen door de uitvoerende partijen. In samenhang hiermee zijn de baten voor cofinanciering € 0,013 mln. lager. Alle beschikbare middelen (in de reserve) zijn geprogrammeerd.
4. Programma 'Regio Deal NF'
De van het Rijk ontvangen middelen zijn in 2021 besteed aan de programmalijnen 'Innovatie' en 'Talent'. Ondanks dat het programma voorspoedig loopt, is er in 2021 voor € 1,597 mln. minder besteed. De uitvoering in 2021 heeft nog niet tot volledige besteding van de (begrote) middelen geleid, in 2021 zijn vooral de voorbereidingen hiervan getroffen. Deze middelen zijn wel geprogrammeerd en zullen in komende jaren tot besteding komen. Daarnaast heeft het ministerie van LNV een aanvullende bijdrage voor de IJsselmeervisserij (scholingsfonds) gegeven, waarvan € 0,009 mln. is besteed. Het restant daarvan is op de balans opgenomen onder de overlopende passiva.